Jak działa metabolizm?

Czym jest metabolizm, czyli przemiana materii? To całość reakcji biochemicznych zachodzących w naszym organizmie, które są niezbędna do życia. W skrócie: wyniku złożonych procesów, składniki pokarmowe są rozkładane do podstawowych cząsteczek budulcowych. Temu rozkładowi towarzyszy wydzielanie energii. Następnie powstałe cząsteczki i energia są wykorzystywane do budowy makrocząsteczek (potrzebnych np. do budowy komórek) oraz zachodzenia procesów życiowych. Zdecydowanie jest to coś więcej, niż ilość zjadanych przez nas kalorii.

Główne funkcje metabolizmu

Możemy wyróżnić dwie główne funkcje procesów metabolicznych:
- pozyskiwanie energii ze składników odżywczych w pożywieniu,
- dostarczanie prekursorów do wytwarzania makrocząsteczek, np. aminokwasów do budowy białek czy zasad azotowych do budowy DNA

Anabolizm i katabolizm

Ogół procesów zachodzących podczas przemiany materii dzieli się na anabolizm i katabolizm. W wyniku anabolizmu, z małych cząstek budulcowych powstają makrocząsteczki. Zużywa przy tym wytworzoną przez katabolizm energię. Jeśli jest zachowana równowaga pomiędzy tymi dwiema funkcjami, mówimy o homeostazie.

Składniki metabolizmu

Całkowitą przemianę materii można podzielić na kilka elementów:

I) Metabolizm podstawowy
Zapotrzebowanie na energię potrzebną do utrzymania podstawowych funkcji życiowych. Stanowi aż 70% zapotrzebowania kalorycznego organizmu.

II) Trawienie
Energia zużywana na trawienie to średnio 10% tego, co zjadamy w ciągu dnia. Najwięcej jej zużywamy na trawienie białka (20-30%), mniej na węglowodany (5-10%), a najmniej na tłuszcze (0-3%).

III) Zaplanowana aktywność fizyczna
Kalorie, które spalamy podczas treningu, a także wskutek wynikającego z niego przyspieszenia metabolizmu. Czyli zwiększona powysiłkowa konsumpcja tlenu (and. EPOC)

IV) Spontaniczna aktywność fizyczna
Czyli każda aktywność, która nie jest treningiem. Energię zużywamy nie tylko podczas ulubionych treningów, ale także poza nimi, na przykład pisząc post czy sprzątając mieszkanie. Odpowiada za 4-17% dziennego zapotrzebowania na energię w zależności od rodzaju spontanicznej aktywności :)

Jak obliczyć zapotrzebowanie kaloryczne?

W sieci znajduje się wiele kalkulatorów BMR, które obliczają nie tylko podstawową przemianę materii, ale także całkowite zapotrzebowanie kaloryczne w zależności od Twojej aktywności. A jeśli potrzebujesz dietetycznej i/lub treningowej konsultacji - skontaktuj się ze mną przez formularz zgłoszeniowy!